Sağ Taraf Felç (İnme) Sonrası Fizik Tedavi Hareketleri
Sağ taraf felci (hemipleji), genellikle beynin sol tarafındaki bir hasar sonucu oluşur ve vücudun sağ tarafında hareket kaybı veya zayıflığa neden olur. Fizik tedavi, kas gücünü, hareket kabiliyetini ve bağımsızlığı artırmak için kritik öneme sahiptir. Aşağıda, sağ taraf felci için önerilen fizik tedavi hareketleri ve egzersizler bulunmaktadır. Ancak, bu hareketler bir fizyoterapist gözetiminde ve kişiye özel olarak planlanmalıdır.
1. Erken Dönem Hareketleri (Yatak İstirahati veya Oturma Pozisyonunda)
- Pasif Eklem Hareketleri: Fizyoterapist veya bakım veren kişi, sağ kol ve bacak eklemlerini (omuz, dirsek, bilek, kalça, diz, ayak bileği) nazikçe hareket ettirerek eklem sertliğini önler.
- Sol Tarafı Kullanarak Destek: Sağ tarafı hareket ettirmek için sol el veya bacak yardımıyla destekleyici hareketler yapılabilir (örneğin, sol el ile sağ kolu kaldırma).
- Derin Solunum Egzersizleri: Akciğer kapasitesini artırmak ve kasları rahatlatmak için derin nefes alıp verme çalışmaları yapılır.
2. Kol ve El Egzersizleri
- Omuz Hareketliliği: Yatar veya oturur pozisyonda, sağ omzu yavaşça yukarı-aşağı, öne-arkaya hareket ettirme; kol daireler çizme.
- Dirsek ve Bilek Esnetme: Dirseği büküp açma, bileği saat yönünde ve tersine döndürme egzersizleri.
- Parmak ve El Güçlendirme: Yumuşak bir top sıkma, parmakları açıp kapama, nesneleri (kalem, kaşık) tutma pratikleri.
- Destekli Aktivite: Masada sağ kolu kaydırarak veya sol el ile destekleyerek nesneleri itme-çekme hareketleri.
3. Bacak ve Ayak Egzersizleri
- Kalça ve Diz Hareketleri: Sırtüstü yatarken, sağ bacağı yavaşça yukarı kaldırma, diz bükme ve düzeltme.
- Ayak Bileği Çalışmaları: Ayak bileğini yukarı-aşağı (dorsifleksiyon ve plantar fleksiyon) ve yanlara hareket ettirme; bu, denge ve yürüme için önemlidir.
- Bacak Kaslarını Güçlendirme: Yatakta veya sandalyede bacakları uzatıp 5-10 saniye tutma (quadriceps egzersizi).
- Destekli Ayakta Durma: Fizyoterapist eşliğinde, sağ bacak ağırlık aktarımı için ayakta durma pratikleri.
4. Denge ve Yürüme Eğitimi
- Oturma Dengesi: Yataktan sandalyeye geçişlerde, sağ tarafı destekleyerek oturma dengesini geliştirme.
- Ayakta Denge Çalışmaları: Paralel bar veya destekle ayakta durma, ağırlığı sağ-sol bacak arasında aktarma.
- Adım Atma Pratiği: Kısa mesafelerde yürüme, merdiven inip çıkma (destekle); sağ bacağın doğru yerleştirilmesine odaklanma.
- Yürüme Yardımcıları: Walker (yürüteç) veya baston kullanımı ile güvenli yürüme teknikleri öğrenilir.
5. Günlük Yaşam Aktiviteleri (GYA) için Pratikler
- Sağ Tarafı Kullanma Alıştırmaları: Yemek yeme, giyinme, yazı yazma gibi aktivitelerde sağ el ve kolu mümkün olduğunca kullanma.
- Koordinasyon Geliştirme: İki el ile nesneleri kavrama (örneğin, bir bardağı tutma) ve bilateral (iki taraflı) hareketler.
6. İleri Dönem Egzersizler
- Direnç Egzersizleri: Hafif ağırlıklar veya lastik bantlarla kol ve bacak kaslarını güçlendirme.
- Esneklik ve Germe: Düzenli germe hareketleri ile kas spazmlarını azaltma.
- Fonksiyonel Aktiviteler: Ev içi işler (yemek hazırlama, temizlik) veya hafif sporlar (yüzme, yoga) ile günlük hayata entegrasyon.
Önemli Uyarılar ve İpuçları
- Egzersizlere yavaş başlayın ve yoğunluğu kademeli artırın; ağrı veya rahatsızlık durumunda durun.
- Düzenlilik esastır: Günde 2-3 kez, 10-15 dakikalık seanslar halinde yapılması önerilir.
- Fizyoterapistinizle iş birliği yapın; hareketler kişinin durumuna göre özelleştirilmelidir.
- Güvenliği ön planda tutun: Düşmeleri önlemek için destekleyici ekipman kullanın ve egzersizleri güvenli bir ortamda yapın.
- Motivasyon ve psikolojik destek, iyileşme sürecini olumlu etkiler; aile desteği ve sosyal etkileşim teşvik edilmelidir.
Unutmayın, her hasta benzersizdir ve tedavi planı bireysel ihtiyaçlara göre ayarlanmalıdır. Erken ve sürekli fizik tedavi, sağ taraf felcinde fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırabilir. |
.webp "Yüz Felci Belirtileri ve Tedavisi")
